گفتار شانزدهم: برهان امکان و وجوب در اثبات خداوند

تربیت دینی ما توسط مربیانی انجام می شود که برخی مفاهیم و باورهای بنیادین دینی برای آنها هنوز واضح و روشن نشده است لذا در انتقال آن به متربیان بگونه ای سخن می گویند که برخی باورها بصورت نادرست در ذهن متربی شکل می گیرد و باعث می شود در آینده دچار تردیدهایی دینی بگردد. به همین جهت سلسله گفتارهایی بر اساس تجربیات علمی و فلسفی چند دهساله تنظیم شده است تا قدم قدم این مفاهیم و باورها روان و بدور از اصطلاحات فنی بگونه ای بازگو شود که بتواند راهنمایی برای مربیان برای نحوه انتقال آنها به متربیان بگردد. از جناب آقای علی اکبریان که این سلسله مباحث به همت ایشان آماده، تنظیم و قابل ارائه شده است سپاسگزاری می گردد.حمیدرضا آیت اللهی
گفتار شانزدهم: برهان امکان و وجوب در اثبات خداوند

۱- متاسفانه برهان امکان و وجوب بصورت غلط متداول شده است.
۲- گفته شده است هر پدیده ای باید پدید آورنده ای داشته باشد و همینطور آن پدیدآورنده نیاز به یک پدید آورنده دیگر دارد و همینطور تا بینهایت نمی تواند ادامه یابد پس باید یک پدیدآورنده اولی باشد که آن خداست.
۳- این تبیین غلط چند اشکال دارد: اولا باید دنبال اینگونه خدا در اول عالم خلقت بگردیم و این خدا ربطی مستقیمی به الان پیدا نمی کند.
۴- خدا در این قالب برهان می شود مثل سایر پدیدآورنده ها: یعنی امری مادی
۵- نوع فاعلیت خدا در عالم غلط بیان می شود مثل باغبان و باغ و یا پدر و پسر یا مرغ و تخم مرغ، که مفهومی غلط از خداست.
۶- علت هایی که در عالم وجود دارد از سنخ علیت خداوند برای عالم نیست.
۷- علت های مادی از نوع علت مُعدّه هستند و با علت معده نمی توان خدا را ثابت کرد.
۸- این تسلسلی که در تبیین غلط برهان گفته می شود شاید نامفهوم باشد ولی محال نیست.
۹- بخش اول این برهان از مفاهیم عقلی محض استفاده می شود.
۱۰- ابتدا مفهوم عقلی وجود را درک کنیم بدون آن که به چیزی اشاره داشته باشیم.
۱۱- سپس با عقل خود این وجود را می توان دو گونه در نظر گرفت: یا وجودی که وجود داشتن برای آن ضرورت داشته باشد یا وجودی که وجود برای آن ضرورت نداشته باشد.
۱۲- تقسیم فوق عقلی است و هنوز ربطی به عالم ندارد. اصلا نباید در این جا نمونه برای آن درنظر گرفت بلکه فقط درک عقلی است.
۱۳- اولی را وااجب الوجود اسم می گذاریم و دومی را ممکن الوجود.
۱۴- اگر چیزی که وجود برایش ضرورت ندارد وجود داشته باشد عقل می گوید باید یک علتی برای وجودش باشد.

 

 

در صورتی که نظر یا انتقادی درباره این مقاله دارید به نویسنده به آدرس ایمیل hamidayat@gmail.com ارسال کنید.

گفتار اول

تربیت دینی ما توسط مربیانی انجام می شود که برخی مفاهیم و باورهای بنیادین دینی برای آنها هنوز واضح و روشن نشده است لذا در

گفتار دوم

خداشناسی ابتدا باید از طریق رابطه خدا و انسان تبیین شودمعنای ربّ و ربوبیت خداونددرک کنیم ما در مالکیت خداوند هستیمتدبیر تمامی سازو کارهای طبیعی

گفتار سوم: معنای شکر از خداوند

تربیت دینی ما توسط مربیانی انجام می شود که برخی مفاهیم و باورهای بنیادین دینی برای آنها هنوز واضح و روشن نشده است لذا در